Kadın İstihdamı ve Güvencesizlik Raporu'nu dün yayımlayan DİSK Araştırma Enstitüsü, işsizliğin ve güvencesizliğin kadınları çok daha fazla etkilediğine dikkat çekti.
DİSK Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) tarafından hazırlanan Kadın İstihdamı ve Güvencesizlik Raporu, yeni işsizlerin yüzde 90'ını kadınların oluşturduğunu gösteriyor.
DİSK-AR, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Ekim 2013 dönem sonuçları üzerinden yaptığı hesaplamalarla, kadınların çalışma hayatında karşılaştığı güvencesiz ve esnek çalışma biçimlerindeki dönüşümü ve çalışma sürelerini inceledi.
İşsizlik ve güvencesiz çalışmadan kadınların çok daha yoğun biçimdeI etkilendiğinin vurgulandığı raporda, taşeronluğun ve esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasını, kıdem tazminatlarının fona devrini ve kölelik bürolarını hayata geçirmeyi hedefleyen Ulusal İstihdam Stratejisi'nin önümüzdeki dönemde daha fazla gündeme geleceğinin altı çizildi.
Bu anlayışa kararlılıkla karşı durulması gerektiğini belirten DİSK-AR'ın raporunda, "İşsizlikle mücadeleyi, çalışma koşullarını kötüleştirerek, ücrederi düşürerek çözmeye çalışan bu anlayışa karşı durulmalıdır. Bu strateji işsizliğin "ne iş olsa yaparım" başlığı altında gizlenmesi stratejisidir" denildi. Mevcut durum ne?
İşgücüne katılım oranı Ekim 2013 döneminde kadınlar için yüzde 30,7 düzeyinde. Kentlerde ise bu oran daha da düşük.
İstihdam edilen kadınların oranı geçen yılın aynı dönemine göre geriledi, iş talep eden kadınlara istihdam yaratılamadı.
Genelde kadın işsizliği yüzde 12,7 iken, kentlerde bu oran yüzde 17,4'e, tarım dışı kesimlerde yüzde 18,5 düzeyine ulaşıyor.
Çalışma çağındaki her 4 kadından yalnızca 1 'i ekonomik bir faaliyetin içinde yer alabiliyor.
İşsiz kadın sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 107 bin kişi artarken, yeni işsizlerin yüzde 53'ünü kadınlar oluşturdu.
Umutsuz işsizler ilave edildiğinde, tablo kadınlar aleyhine daha da bozulurken, yeni işsizlerin içinde kadınların oranı yüzde 90'a ulaştı. Geniş tanımlı işsizlik kadınlar için yüzde 23 düzeyinde.
Yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik Ekim 2013 dönemi için yüzde 17 ile yüksekokul mezunu erkeklerin yüzde 8,3'lük oranının iki katıdan fazla.
Referans haftasında 1 saat ile 16 saati arasında, ayni ya da nakdi gelir, sosyal güvence, yol parası, cep harçlığı, bahşiş vb. karşılığında bir iktisadi faaliyette bulunan kişiler de istihdamda sayılmaktadır. Bu durumda çalışanlar 1 milyon 332 bin kişinin yaklaşık üçte ikisi kadınlardır. Kadınlar için tam zamanlı çalışılan işlerin sayısı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 112 bin kişi geriledi.
Kayıtdışı çalışan kadınların toplam çalışan kadınlara oranı yüzde 52 seviyesindeyken, kayıtdışı çalışan erkeklerin toplam çalışan erkeklere oranı ise yüzde 30 seviyesinde.
İşgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmelidir.
Ev içi yaşlı, hasta ve çocuk bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
Kapatılan tüm kamu kreşleri açılmalıdır.
İş güvencesi herkes için mutlak bir hak olarak kabul edilmelidir.
Kadın/erkek olmasına bakılmaksızın, en az 50 işçi çalıştıran kamu/ özel tüm işyerlerinde ücretsiz, (vardiya koşulları dikkate alınarak gerektiğinde 24 saat açık) bakım evleri ve kreşler açılması zorunlu olmalıdır.
Diğer çocuklu bireyler için her mahalleye ihtiyacı karşılayacak kadar kreş açılması amacıyla devlet girişimde bulunmalı, belediyelere yasal zorunluluk getirilmeli, 50'den az işçi çalıştıran işverenler bu mahalle kreşlerine destek olmakla yükümlü olmalı, yurttaş girişimleriyle yaratılacak kreş kooperatifleri vb. alternatif çözüm arayışları özendirilmelidir.
İşyerlerindeki çalışma düzeni, kadınların ve erkeklerin çocuklarına bakma yükümlülüğüne uygun şekilde düzenlenmelidir.
Kadın ve erkek çalışanların, kendilerine ve ailelerine zaman ayırabilmeleri için yasal günlük/ haftalık çalışma süreleri günde en fazla 7, haftada en fazla 35 saate indirilmelidir.
"Aile sorumlulukları", "çocuk bakım yükümlülükleri" gibi bahanelerle kadınlara esnek çalışma formları dayatmak yerine, tam zamanlı ve tam güvenceli istihdam olanaklarını sağlayacak yasal düzenlemeler yapılmalıdır.